W jakich tygodniach ciąży wykonuje się badanie ultrasonograficzne?
W ciągu dziewięciu miesięcy ciąży wiele kobiet poddaje się kilku badaniom ultrasonograficznym, które mają na celu ocenę prawidłowości rozwoju płodu, jego kondycji oraz ogólnego stanu zdrowia matki. Badanie ultrasonograficzne, zwane również USG czy ultrasonografią, jest nieinwazyjnym badaniem obrazowym wykorzystującym fale dźwiękowe do tworzenia obrazu płodu w łonie matki. Kiedy zatem najlepiej przeprowadzić takie badanie i w jakim celu?
USG pierwszego trymestru – między 11 a 14 tygodniem ciąży
Pierwsze badanie ultrasonograficzne zazwyczaj przeprowadza się między 11 a 14 tygodniem ciąży. Głównym celem tego badania jest potwierdzenie ciąży, ocena liczby płodów oraz określenie dokładnej daty porodu. Dodatkowo, dzięki niemu można ocenić struktury anatomiczne płodu, takie jak mózg, kręgosłup czy serce.
Badanie przesiewowe w kierunku wad chromosomalnych – około 12 tygodnia
Około 12 tygodnia ciąży często przeprowadza się badanie przesiewowe w kierunku wad chromosomalnych, takich jak zespół Downa. Ocenia się wtedy przezierność karkową płodu oraz stężenie wybranych markerów w surowicy matki.
USG drugiego trymestru – między 18 a 22 tygodniem ciąży
To jedno z najważniejszych badań ultrasonograficznych, które przeprowadza się między 18 a 22 tygodniem ciąży. Jego głównym celem jest dokładna ocena budowy anatomicznej płodu, w tym narządów wewnętrznych, kończyn, twarzy oraz kręgosłupa.
Badanie funkcji łożyska – po 24 tygodniu ciąży
Po 24 tygodniu ciąży, ultrasonografia może być wykorzystywana do oceny funkcji łożyska oraz przepływu krwi w naczyniach pępowinowych. Pomaga to w wykrywaniu ewentualnych problemów z łożyskiem, które mogą wpływać na rozwój i zdrowie płodu.
USG trzeciego trymestru – między 30 a 34 tygodniem ciąży
W trzecim trymestrze ciąży przeprowadza się kolejne badanie ultrasonograficzne w celu oceny wzrostu płodu, jego pozycji w macicy oraz ilości płynu owodniowego. Może ono pomóc w wykryciu ewentualnych komplikacji przed porodem.
Kontrola położenia płodu – po 36 tygodniu ciąży
Gdy zbliża się termin porodu, ważne jest określenie położenia płodu. Dzięki USG można szybko i dokładnie ustalić, czy płód znajduje się w odpowiednim położeniu główkowym, czy też może być konieczny cesarski cięcie.
USG w przypadku podejrzenia komplikacji
Oprócz rutynowych badań ultrasonograficznych przeprowadzanych w określonych tygodniach ciąży, USG może być wykonywane w dowolnym momencie, jeśli istnieje podejrzenie jakichkolwiek komplikacji. Na przykład w przypadku krwawienia, bólów brzucha czy innych niepokojących objawów.
Badanie dopplerowskie – przeprowadzane według wskazań
Badanie Dopplerem, zwane również ultrasonografią dopplerowską, jest specjalnym rodzajem USG, które ocenia przepływ krwi w naczyniach płodu i łożyska. Dzięki niemu można monitorować, czy dostarczanie tlenu i składników odżywczych do płodu przebiega prawidłowo. Jest ono szczególnie ważne w ciążach wysokiego ryzyka, na przykład gdy istnieje podejrzenie opóźnienia wzrastania wewnątrzmacicznego.
3D i 4D – nowoczesne podejście do obrazowania płodu
Technologia ultrasonografii nieustannie się rozwija. Dzięki nowoczesnym aparatom USG dostępne są badania w trzech (3D) i czterech wymiarach (4D). Podczas badania 3D uzyskuje się przestrzenne obrazy płodu, co pozwala na dokładniejszą ocenę jego budowy anatomicznej. Natomiast ultrasonografia 4D dodaje element czasu – obserwujemy ruchy płodu w czasie rzeczywistym. Dla wielu rodziców jest to niezapomniana chwila, gdy mogą zobaczyć, jak ich dziecko ssie kciuk czy marszczy twarz. Oczywiście, tego typu badania są zalecane w sytuacjach, gdy mogą dostarczyć dodatkowych informacji diagnostycznych, ale często są także wykonywane z inicjatywy przyszłych rodziców dla zachowania wspomnień.
Badanie ultrasonograficzne jest niezwykle ważnym narzędziem monitorowania prawidłowego rozwoju płodu i zdrowia matki w trakcie ciąży. Wykonywane w kluczowych momentach ciąży pozwala na wczesne wykrycie ewentualnych nieprawidłowości i podjęcie odpowiednich działań leczniczych. Artykuł powstał we współpracy z firmą Norax Medical, dystrybutorem nowoczesnego sprzętu medycznego i weterynaryjnego.
